Page 131 - Saša Marković - Manifest protiv Imperije

2. Specijalna veza Montagju Norman - Hjalmar Šaht

Njemačka se našla u potpunom haosu usljed reparacija namet­
nutih Versajskim mirovnim ugovorom. Politička nestabilnost je bila
i
posljedica kako ekonomske krize, tako i uličnog naslja. Nekoliko oz­
biljnih pokušaja prevrata, kako od ekstremno lijevih političkih snaga,
tako i od krajnje desnice, dovelo je zemlju u potpuno bezakonje. U
e
Njemačkoj su se smjenjivale vlada za vladom, čija j stabilnost najviše
e
zavisila od mogućnosti ispunjenja međunarodnih obavza, preciznije
plaćanja reparacija. Raparacije su bile toliko velike da ih je bilo
nemoguće plaćati.
Jedan od arhitekata finansijskog kažnjavanja Njemačke kroz
plaćanje reparacija, bio je i budući guverner Centrlne banke Engleske
a
(The Bank of England) Montegju Norman (Montagu Norman). Nor­
man je postao guverner Banke Engleske 1920. godine i obavljao je taj
posao 24 godine, do 1944. Toliko dug period rukovođenja bankom je
bio jedinstven u njenoj istoriji. Događaji koji će obilježiti ovih, više
od dvadesetak godina, a u kojima je jedan od glavnih protagonista bio
Montegju Norman, daju odgovor na začuđujuću dužinu jegovog
n
mandata. Izgradnja nove njemačke države realizovanaje pod nje­

govom dirigentskom palicom. Kolika je bila moć Normana kao gu­
vernera Banke Engleske, najbolje ilustruje Vol Strit Žurnal (Wall Street
Journal), koji će ga 11. novembra 1927. godine, nazvati monetarnim
diktatorom Evrope. Norman to neće negirati, već će neposredno pred
veliki ekonomski lom 1929. godine, reći da ne kontroliše samo evrop­
ski monetarni sistem, već da on „drži hegemoniju u svijetu (I hold the
hegemony of the world)“.215
Norman je bio čudan čovjek, koji je uspješno suzbijo u sebi
a
histeriju i paranoju. Ove njegove karakterne osobine, bile su velika
prijetnja s obzirom na moć koju mu je pružalo privatno bankarstvo.

215 Carroll Quigley, T ra g e d y a n d H o p e, str. 62.

130