Page 287 - dr. Jovan Tucakov - Lečenje biljem

G

GA VEZ, eRNI GAVEZ, VELIKI GA VEZ

Symphytwn officilwle L. - Boraginaceae

Trajna zeljasta biljka, visoka do 1 m. Koren je snaian, debeo, mesnat,
spolja ern a iZl1utra belicast. Iz korena izbija uspravna, socna, ~uplja, dla-
kava, razgranata stabljika. Listovi su pod prstima grubi od mnostva krup-
nih dlaka; donj i su clipticni i na kralkoj drsei, a srednji " gornji su sedcci
i duguljasti. Cvclovi su ljubicasti iIi ruzieasti, zvonastJi, sakupljcni u povi-
jenim evastima u pazuhu gornjih listova. Cveta u prolece.
Rasprostranjenost. - Svuda po rovovima, pored reka ·i po vlaznim Ii-
vadama i iznad 1.000 m nadmorske visine.
Droga. - Koren (Symphy/i ill CO/'lSo/idae radix) izvaden u jesen iii u
prolcce eim biljka porne lislati. Opere sc, ostruZc, izrere u komade oct 2 em
duzine i ~to pre osusi na suneu da ne poplesniV'i. Svojstvenog rnirisa; slu-
zavog i pomalo oporog ukusa. SiTOV karen je soean, a osusen roznate kon-
zisteneije.

Sastav. - Otrovan alkaloid simfi/o-cinoglosin (svega 0,002%). glikoal-
kaloid konsolidin (0,007%), nmogo sluzi, guma, smola, tanin (5-6%). etar-
sko ulje, aspar31gin (1-3%), secer i ipurinski derivat alan/oin (0,70/0).
Upotrcha. - Tipicna sluzna i donekle taninska droga. ZahvaljujuCi
prisustvu alantoina, gavez pomaze rast i razmnozavanje celija i obnavljanje
tkiva, pa sc lako maze objasniti vekovna u-potreba u narodnoj medicini za
lecenje preloma kostiju, uboja, cireva, starih i gnojavih rana i sl. U obliku
sirupa da,je se slieno bclom slezu za lakse ~skasljavanje i lecenje upale usne
supljine.

1. Pluclli caj: po 50 g gaveza i bamije popariti sa 400 g kljucale vade.
ostaviti 8-10 sati i taka dobijenu sluzastu teenost popiti u 3 obroka po-
sle jela; moze se zasladiti, najbolje sirupo-m ill zeleom ad dunja.

2. Proliv proliva: po 50 g gaveza i dunjinog semena i 20 g nane porne-
sati i poparili sa pola litra kljucale vade, poklopiti i posle 8-10 sati ace-
diti i popi Ii urnes to vade.

3. Za ispiranje i obloge: 100 g gaveza popariti 1 litrom kljucale vade,
kuvati 20 minuta, oslaviti 5-6 sati i proeediti. U nasoj narodnoj medieini,