Page 33 - Saša Marković - Manifest protiv Imperije

vrijeme robovlasništva i brutalnog pogroma nad Indijancima, ali ipak
k
gleda na američki politički sistem kao na veliki isorak naprijed u odnosu
i
na Evropu tog vremena, gdje glavnu riječ vode imperjalne sile, En­
gleska, Rusija, Turska, Austrija, Francuska i Njemačka. U poređenju sa
njima američko iskustvo je revolucionarna promjena gdje je suverinitet
dat narodu. Ovaj princip narodne demokratije je bio osnovna ideološka
matrica na kojoj su edukovane sve generacije Amerikanaca.

„Aleksis de Tokvil i Džon Stjuart Mil opasnost po slobodu
i
nisu videli u svemoći pojedinca i manjine, već u njhovoj nemoći
u odnosu na svemoć većine u modemom demokratskom poetku.
r
Pri tome, oni su pod svemoći većine, odnosno tiraniom većine,
j
podrazumevali i moć centralizovane i birokratizovane države i
tiraniju javnog mnjenja, odnosno tiraniju ili despotizam vladajućeg
mišljenja.”47

Vojislav Koštunica napominje daje Tokvil, upotrebljavajući
izraz „tiranija većine”, bio svjestan činjenice da e radi o metafori.
s
Tokvil taj izraz koristi u prvoj knjizi Demokratije u Americi, dok se u
drugoj, samo pet godina kasnije, taj izraz ne koristi. Prema Koštunici,
pri kraju druge knjige, u kojoj Tokvil više nema oduševljenje za
demokratiju u Americi, Tokvil uzaludno traga za adekvatnim izrazom
koji bi opisao oblik ugnjetavanja koji je karakterističan za
demokratsko društvo. Stare riječi despotizam i tiranija su neodgovara­
juće, te, pošto ne može da ih imenuje, Tokvilu ostaje jedino da ih
pokuša definisati.48
Na drugoj strani Džejms Alen Smit smatra daje cilj ameri­
čkih ustavotvoraca bio izbjegavanje demokatije, stvarajući sistem
koji će narodu dati što je moguće manji politički ucaj.49 Čarls
t
i
47 Vojislav Koštunica, Ugožena sloboda - Političke i pravne rasprave, Beograd, 2002. str. 6.
48 Vidjeti u: Vojislav Koštunica, Ugožena sloboda - Političke i pravne rasprave, str. 53.
49 Vidjeti u: Stevan Košutić, Amerika od demokratije do imperijalizma, str. 229.

32