Page 36 - Saša Marković - Manifest protiv Imperije

bio zagovornik ovakvog modela, suštinski zastupajuć interese visokih
i
fmansijera. Hamilton je vjerovao da stabilnost i efikasnost fmansijskog
sistema treba obezbijediti preko snažnih finansijskih institucija.55
Prateći borbu unutar američke elite oko kontrole i ticaja na
u
finansijski sistem i visoku politiku, paralelno će se sagledati i evolucija
američkog spoljnopolitičkog angažmana. Uporedo sa knsolidacijom
o
države i njenih institucija, kasnije njenim ekspanzivnim ekonomskim
rastom nezabilježenim u istoriji, širenjem teritorije na uštrb indijanskih
domorodaca, Meksika i španskih kolonizatora, Amerika je mijenjala

i
svoju ulogu u svjetskoj politici. Očevi osnivači sumali razumijevanja
za politiku evropske ravnoteže snaga, znajući da je za razvoj mlade
republike u prvim decenijama najvažnije nemiješanje evropskih im­
perija u unutrašnje poslove Sjedinjenih Država. Najhladnije proraču­
nati interesi kroz koje je Aleksandar Hamilton artikulisao tadašnju
n
američku spoljnu politiku, govore o američkoj distaci u odnosu na
ono što se dešava u Evropi. Za ovu distancu je najviše zaslužan Tomas
Džeferson koji je imao veliku bojazan od starih imperijalnih želja
evropskih kolonijalista i zbog toga je smatrao da Amerika mora širom
otvorenih očiju pratiti evropsku politiku. Kisindžer napominje da Dže­
ferson ni malo različito od britanskog kabineta, u o vrijeme, ne gleda
t
na evropsku ravnotežu snaga. Džeferson je priželjkivao što veći sukob
među evropskim silama kako bi njihova sopstvena bezbjednost zahti­
jevala povratak kući i nemiješanje u druge djelove svijeta.56 Sukob
Hamiltona i Džefesona je odredio spoljnu politiku Amerike tog peri­
oda. Naime, Hamilton je bio pro-britanski orjentisan i smatrao je poli­
tički sistem Britanije svojim uzorom, dok je Džeferson više bio
okrenut Francuskoj. Kroz sukob ova dva politička krila definisala se
spoljna politika Amerike na početku XD( vijeka.57

55 Vidjeti u: Martin Griffiths, Теггу O ’ Callaghan d Steven C. Roach In te rn a tio n a l R e la -
a
n
tion s, Routledge, 2002, str. 171.
56 Vidjeti u: Henri Kisindžer, D a li j e A m e r ic i p o tr e b n a sp o ljn a p o litik a , 2003, str. 267.
57 Vidjeti u: Stevan Košutić, A m e r ik a o d d e m o k r a tije d o im p e rija lizm a , str. 231-236.

35