Page 45 - Edmond Paris - Tajna istorija jezuita
P. 45
ma“, ali tu je ipak suštinski jezuitska težnja da se ostavi jak uti-
sak na um. To je upotreba principa „Cilj opravdava sredstvo“
primenjenog sa istrajnošću od strane jezuita u umetnosti, knji-
ževnosti, kao i u politici i moralu.
Italiju jedva da je dotakla protestantska Reformacija. Ipak,
Valdenžani, koji su preživeli od srednjeg veka uprkos progoni-
ma, i utvrdili se na severu i jugu poluostrva, pridružili su se
Kalvinističkoj crkvi 1532. godine. Po izveštaju jezuite Posevina
(Possevino), Emanuil Filibert (Emmanuel Philibert) od Savoje je
započeo još jedan krvavi progon svojih „jeretičkih“ podanika
1561. godine. Ista stvar se desila u Kalabriji, u Kasalu di San Sisto
(Casal di San Sisto) i Gvardija Fiskalu (Guardia Fiscal). „Jezuiti su
bili umešani u ove masakre; bili su zauzeti obraćanjem žrta-
va...“ 4
Što se tiče oca Posevina: „...pratio je katoličku vojsku kao nji-
hov kapelan, i preporučio je istrebljenje jeretičkih sveštenika
vatrom kao neophodan i sveti čin.“ 5
Jezuiti su bili svemoćni u Parmi, na dvoru Farnese, kao i u
Napulju tokom 16. i 17. veka. Ali iz Venecije, u koju su bili blago-
naklono primljeni, proterani su 14. maja 1606. godine „kao naj-
vernije sluge i zastupnici pape...“
I pored toga im je bilo dozvoljeno da se vrate 1656. godine, ali
je njihov uticaj u Republici od tada bio samo senka nekadašnjeg.
Portugalija je bila omiljena za jezuitski Red. „Već pod papom
Jovanom III (1521-1559) bili su najmoćnija religijska zajednica u
kraljevstvu.“ Njihov uticaj je još više porastao nakon revolucije
6
1640. godine koja je dovela Braganse na presto. „Pod vlašću
prvog kralja iz kuće Braganse, otac Fernandez je bio član vlade i
za vreme maloletstva Alfonsa VI, najuticajniji savetnik kraljice
Lujze koja je bila regent. Otac de Vil (de Ville) je uspeo u zbaci-
vanju Alfonsa VI 1667. godine, i kralj Petar II je imenovao oca
Emanuila Fernandeza (Emmanuel Fernandez) izaslanikom
‘Kortezima’ 1667. godine... Uprkos činjenici da sveštenici nisu
izvršavali nikakvu javnu dužnost u kraljevstvu, bili su moćniji u
Portugaliji nego u bilo kojoj drugoj državi. Ne samo da su bili
duhovni savetnici čitavoj kraljevskoj porodici, već su ih kralj i
njegov ministar konsultovali u svim važnim okolnostima. Iz jed-
44