Page 89 - Pauline Pears - Organska bašta

88 ORGANSKA BAŠTA

tova. Spore koje prolaze kroz zemljište ili pada štetočina. Lečenje bakterijskih infek-
ih prenosi vetar, dospevaju na površinu bi - cija je ograničeno na uklanjanje zahvaće-
ljaka, odakle prodiru u ćelije. Gljivične bo - nih delova, a sprečavanje se obično svodi
lesti su veoma raznovrsne, ali mogu da se na jednostavno održavanje čistoće.
grupišu prema vrsti simptoma koje uzro - Primeri bakterijskih infekcija su krasta-
j
ku u. U okviru tih grupa, patogene gljive vost krompira, plamenjača jabuka, kruša-
vezuju se za konkretne biljke - domaćine. ka i drugih vrsta iz porodice Rosaceae, kao
Na primer, organizam koji uzrokuje pepel- i mnogi oblici gareži na voću.
nicu kod jabuke (Podosphaera leucotricha)
razlikuje se od organizma koji uzrokuje virusi
naizgled identičnu pepelnicu kod šljive (P. Jednostavno rečeno, virus je genetski
tridactyola) ili ruže (Sphaerotheca panno- ma terijal unutar proteinskog omotača. Vi -
sa). S druge strane, siva plesan Botrytis ru si prodiru u ćelije viših organizama, uk -
cinerea napada niz biljnih vrsta i raznih ljučujući i biljke, i „otimaju” ćelijske genet -
delova biljaka. ske kodove da bi se razmnožavali, preus -
Suzbijanje patogenih gljiva ograničeno meravajući tako energiju ćelija na proiz -
je na pokušaje da se izbegnu ili spreče us - vod nju velike mase virusnog materijala ko -
lovi u kojima one napreduju. Dobra higije- ja se širi na susedne ćelije, što često dra-
na u bašti, obavezno odgovarajuće prove- stično ograničava rast biljke-domaćina ili
travanje oko biljaka, izbegavanje pretera- uzrokuje deformacije i poremećaje funkci -
nog zalivanja, izbor otpornih sorti i razum- onisanja delova biljaka. Virusi ne mogu da
na upotreba dozvoljenih fungicida (videti postoje samostalno i obično zavise od in -
str. 101) pomoći će vam da izbegnete ili se kata ili drugih životinjskih vrsta koje ih
ograničite štetu. prenose od jedne do druge biljke. Bube
kao što su biljne i bele vaši, kao i vrste iz
Bakterijske infekcije porodice Cicadellidae, koje sišu biljne so -
Bakterije su jednoćelijski organizmi koji ko ve, naročito se ističu kao prenosioci bilj-
se brzo razmnožavaju prostom deobom. nih virusa. Virusne infekcije prenose se i
Pa togene bakterije uzrokuju kod biljaka vegetativnim razmnožavanjem zaraženih

brojne vrste truleži, uvenuće (sušenje), bi jaka. U mnogim zemljama uveden je sis -
l
gar, plamenjaču i gale. tem izdavanja atesta, kojim se osigurava
Za razliku od gljiva, bakterije obično pro- da u prodaji budu samo kontigenti biljaka
diru u tkivo biljaka samo kroz oštećena koje nemaju viruse, a to se naročito odno-
mes ta, koja nastaju zbog orezivanja ili na - si na najosetljivije vrste voća, kao što su
maline. „Krompir iz atestiranog semena”
vRSte BOleSti ne ma nikakvih virusa, a proizvodi se u
l
(videti slike u boji na str. 461) proh adnim predelima (jedan od najvećih
Gljivične bolesti. Spore gljiva koje izaziva- proizvođača je američka država Mejn), gde
ju bolesti prenose se vazduhom, ili, kao vaši, prenosioci krompirovih virusa, imaju
što je slučaj kod ukovrdžanosti lista bres - manje šanse da prežive u dovoljnom broju
kve, vodom, naročito kišnicom. da bi među biljkama širile virusni materijal.
Bakterijske infekcije. Krastavost krompira Virusi su suviše mali da bi se videli obič-
češća je na baznom, suvom tlu s malo nim mikroskopom, zato se obično nazivaju
hu musa. po biljkama na kojima su prvi put otkrive-
Virusi. Virusi, kao što je virus mozaika ni, kao i po simptomima koje izazivaju.
Suz bijanje biljnih virusa ograničeno je na

kras tavaca na gliciniji, ne mogu da se le -
če. Umesto toga, suzbijajte štetočine ko - sadnju biljaka koje su otporne na njih i na
je ih prenose. suzbijanje insekata-prenosilaca.