Page 118 - Saša Marković - Manifest protiv Imperije

Rezultati Balkanskih ratova su produbili krizu među velikim
silama. Austrijanci su nezadovoljni i pored toga što su za mirovnim
stolom dobili više nego što su očekivali. Međutim, ustrijsko nezado­
a
voljstvo je bilo mnogo manje važno u odnosu na činjenjicu da su
Njemci bili uplašeni, i usled toga postali agresivni.
Između ta dva poniženja koja je Rusija doživjela, februara
1912, Britanci šalju najvećeg “njemačkog prijateljau Engleskoj”, mi­

nistra rata, Ričarda Haldejna u Berlin. Englezi vole da pregovaraju sa
jakim kartama, a Njemci su ponosan narod. Taj zadnji engleski
“pokušaj” da se izbjegne rat nije mogao uroditi zadovoljavajućim
plodom. Tu vrstu anglo-američke diplomatije kasnijeće osjetiti mnogi.

Poslije rata Rusije i Japana dolazi do velike modernizacije u
Rusiji. Propušten je čitav jedan vijek, ali možda još nije bilo kasno.
Briljantni premijer Stolipin tražio je samo 20 godina mira. Nije
mnogo, ali neće ih dobiti. I Berlin i London su svjesni ruskog poten­
cijala. Berlin ga se, naravno, plaši, i smatra daje 1917. poslednja go­
dina kada Njemačka može pobijediti u opštem ratu. Ne manje ga se
plaši i London. Previše jaka Rusija i previše jaka Njemačka, uz njihov
eventualni strateški savez, kao i već priznati primat Americi u zapa­
dnoj hemisferi, doveli bi do kraja britanskog carstva.
Razvoj situacije će konačno eksplodirati pucnjevimau Sara­

jevu 1914. Oroz je povukao Gavrilo Princip. Nije pomoglo što su Srbi
upozorili Austrijance na mogući atentat. Koje povukao Principa? Gla­
sine kažu da je jednom boravio u Engleskoj.

„Ubistvo habzburškog nadvojvode Franca Ferdinanda u Sara­
n
jevu 1914. godine obično se u većini historijskih kjiga prikazuje
kao djelo usamljenog zaluđenog fanatika. Međutim, pomno istraži­
vanje pozadine Gavrila Principa otkriva njegova tajna putovanja u
London i Pariz u sedmicama prije toga ubistva, koje je pokrenulo
cijeli lanac događaja poznatih pod nazivom I svjetski rat. 1914. go­
dine Balkan je bio pion u daleko većoj šahovskoj igri globalnih

117