Page 160 - Saša Marković - Manifest protiv Imperije

stva manipulacije i prisile, kako bi se ostvario politički konsenzus unu­
tar američkog društva. Unutrašnje političko uređenj Ameriku dele-
e
,
gitimiše u svom nastojanju da sebe prikaže kao univerzalni brend za
liberalno demokratski i kapitalistički poredak. Time pada i ideološka
j
osnova za američko međunarodno angažovanje u sadašnem obliku.
Kapitalizam je u Americi dobio novi zamah poslije II svjet­
skog rata, na krilima državnog intervencionizma u ekonomiji i
Maršalovog plana, koji je Kejnzijevu ekonomsku formulu proširio na
c
sve primaoce američke pomoći. Model državnih regulaija i interven­
cionizma u ekonomiji, imao je široki konsenzus.
Emanuel Tod tvrdi da, osim što su Maršalovim planom obno­
vile Evropu, Sjedinjene Države su sebe zaštitile od eventualne nove
ekonomske krize slične onoj iz 1929. godine. Ontakođe naglašava da
ta politička akcija „predstavlja potez političke i ekonomske mudrosti
sa kojim je malo sličnih primera u istoriji. 0 tom periodu može se go­
voriti kao o periodu pozitivnog imperijalizma".250
Prilikom osvrta na kapitalizam mora se naglasiti, daje odnos
između kapitalizma i demokratije rutinski bio izbjegavan od strane
skoro svih naučnika i sociologa u periodu prije i odmah nakoh II svje­
tskog rata. Jedan od pionira, koji je ukazao da su korporacije ne samo
ekonomske već i političke institucije, bio je AdolfBerle. On je ukazao

na pogrešan pristup isključivanja ekonomskih institucija iz domena
r
političke analize. Danas je očigledna ispravnost Beleove teorije, po
kojoj su korporacije i visoki biznis prepoznate kao političke institucije
koje vrše društvenu kontrolu i imaju direktan uticaj na koncepciju
savremene demokratije.251 Promjene koje je donio neoliberalni model
kapitalizma otvorile su stara pitanja daljnjeg opstanka samog kapitali­
stičkog sistema.
a
Američki politički sistem je poslije II svjetskog rta evoluirao

230 Emanuel Tod, P o s le im p erije, str. 60.
231 Vidjeti u: A dolf A. Berle, Jr, T he T w en tieth C e n tu r y C a p ita lis t R evolu tio n , pruzeto od:
Dejvid G. Beker, Ričard L Sklar, P o s tim p e r ija li-a m i s v e ts k a p o litik a , str. 7.

159