Page 95 - Saša Marković - Manifest protiv Imperije

vođenih Engleskom i Francuskom. Gotovo je nevjerovatno, ali En­
gleska je bila u ratu 56 godina u periodu od 1689. do 1815.

„Završna runda sedam velikih anglo-francuskih ratova koji su
se vodili između 1689. i 1815. godine trajala je dvanaest godina i
bila je najoštrije iskušenje od svih njih.“159

Ti ratovi su bili u isto vrijeme i veliko finansijsko breme za
,
zaraćene strane, ali i podsticaj ekonomskog razvoja i ne manje,
društvenih, fmansijskih i administrativnih reformi.
Sve će kulminirati porazom Napolena na Vaterlou, i Bečkim
kongresom koji će uspostaviti novu ravnotežu snaga. Na zapadu

Evrope pobjednik je bio očigledan, to je bila Velika Britanija. Na kon­
tinentu neće biti jasnog pobjednika. Iako je Rusijadobila najviše,

njenu snagu će umnogome kontrolisati ostale evropske kontinentalne
sile. Među evropskim liderima bilo je onih koji su vidjeli kuda vodi
potpuni poraz Napoleona. Tako je veliki ruski general Kutuzov upo­
zorio 1812. da bi gonjenje Napoleona kroz Njemačku samo koristilo
Engleskoj. Teško je vjerovati da je i tako dalekovid čovjek kao Kutu­
zov mogao zamisliti do koje mjere će Britanci biti dominantna sila
tokom narednih 50-60 godina.
j
Velikoj Britaniji će sve ići na ruku. Francuska, koa je bila nji­
hov kolonijalni takmac tokom 18. vijeka, bila je drastično oslabljena
poslije Napoleonovog poraza. SAD su još delako od vremena kada će

moći da ugroze Britaniju. Španija nije ni približnojaka da joj svojim
prekomorskim carstvom parira. Tome valja dodati superiorni finansi-
jski i bankarski sistem koji je Engleska posjedovala, kao i industrijsku
n
revoluciju koja će multiplicirati njenu premoć u odosu na druge sile.
Na moru će nadmoć Engleske biti gotovo totalna. Nov ideologija
a
ekonomskog liberalizma sa svojim rodonačelnikom Adamom Smitom

159 Pol Kenedi, U sp o n i p a d Velikih sila , str. 154.

94