Page 98 - Saša Marković - Manifest protiv Imperije

ravka, na putu da zauzme staro mjesto najmoćnije kontinentalne sile.
Ruska vojska će pomoći Austriji da uguši pobunu u Mđarskoj koja
a
t
je zaprijetila samom opstanku bečke monarhije. No, om intervencijom
Rusi su samo pokazali u kojoj mjeri zaostaju. Ipak, Austrija je u to
i
vrijeme imala moćnog saveznika. Njeno očuvanje je blo od prvo­
razrednog značaja za britanske interese na kontinentu.
Kada je revolucija iz temelja uzdrmala Austriju, britanski pre­
mijer Lord Palmerston je rekao:

„Austrija se nalazi u središtu Evrope i predstavlja bedem pro­
tiv prodora s jedne, i invazije, s druge strane. Po mom mišljenju,
u
politička nezavisnost i sloboda Evrope zavise od očvanja celovi-
tosti Austrije kao evropske sile; stoga, sve što teži da neposredno
ili izdaleka oslabi i obogalji Austriju, štaviše da ugrozi njen status
prvorazredne sile i da je svede na državu drugorazrednog značaja,
mora da se shvati kao veliki poremećaj za Evropu, koji svaki En­
glez treba da osudi i pokuša da spreči.“163

Krimski rat koji će ubrzo uslijediti (1853-1856), akoji je u

osnovi vođen za tursko nasljeđe, izbaciće Rusiju izgre. Poraz na sop-

i
stvenom tlu pokazao je da je Rusija osuđena na propast ukoliko ne
sprovede modernizaciju. Novi car Aleksandar II napraviće velike ko­
rake u tom smjeru, ali Rusija ni približno neće igrati ulogu u evropskoj
politici kakvu je igrala prethodnih 40 godina. Britanija, iako pobje­
dnica Krimskog rata, pokazala je i svoju slabost. Njena sposobnost i
još više spremnost da vodi strateški uspješan kontinentalni rat u
Evropi, nije bila proporcionalna njenoj ekonomskoj snazi. Palmerston
nije bio u poziciji da ostvari ono što je želio - da nastavi rat do totalnog
razbijanja Rusije. Austrija, iako je bila na strani pobjednica, nije puno
dobila ratom. Njen glavni ideološki saveznik Rusija, drastično je

163 Palmerstonovo obraćanje Donjem domu, 21. jul 1849, citat dijela govora, preuzeto od,
H.Kisindžer, D ip lo m a tija , str. 77.

97