Page 44 - Saša Marković - Manifest protiv Imperije

sokog fmansijskog kapitala. Kisindžer smatra da je Vilson poveo
Ameriku u I svjetski rat zbog principa koji su daleko bliži američkom
istorijskom iskustvu, nego evropskoj ravnoteži snaga.74 Prema Polu
Kenediju, Vilson je bio okrenut stvaranju „novog prosvećenog svjet­
skog poretka".75 Kisindžer je vješt u namjeri da skrene temu sa
stvarnih donosioca odluka i pravih ciljeva spoljne politke SAD-a
poslije I svjetskog rata. Međutim, pored nesumnjive moći visokog fi-
nansijskog kapitala, tradicionalni konzervativci, koji su zastupali pozi­
cije izolacionizma, pokazali su obazrivost i konačno skepticizam
prema novom pravcu u međunarodnim odnosima. Vilsonov idealizam
je bio prepoznat kao vid nastavka imperijalne politike Teodora
Ruzvelta. Ovoga puta politike širenja uticaja SAD-a van granica za­
padne hemisfere, ali sakrivenog iza priče o etici ipravdi. Vilsonovih

četrnaest tačaka koje je predložio početkom januara1918. godine ni-

jesu bile originalno njegova ideja. Bila je to čista britanska imperijalna
pamet, koju je ser Edvard Grej, ministar spoljnjih poslova Velike Bri­
tanije predložio Vilsonu kao osnovu za novo uređenje svjetske politike
1915. godine.76 Ovaj poredak, koji je na koncu promovisao Vudro Vil­
son, preko Versajskog mira i Društva naroda, doživio je fijasko već u
inicijalnoj fazi. Odluka o ratifikaciji Versajskog mira i ulaska SAD-a
u Društvo naroda, u Senatu nije dobila dvotrećinskuvećinu, što je bio

poraz politke Vudroa Vilsona. Prvi pokušaj pravljenja novog svjetskog
poretka zastao je na samom početku.
Vilson će svoje razočarenje iznijeti u obraćanju grđanima
a
Amerike pri kraju svog drugog mandata, kada sebe sve više počinje
doživljavati kao zatočenika vrha fmansijskog kapitala i njihovih poli­
tičkih projekcija.

„Mi smo postali jedna od najgorih Vlada, jedna od najkon-
trolisanijih Vlada u civilizovanom svetu - Mi nismo više Vlada

74 Vidjeti u: Henri Kisindžer, D a li j e A m e r ic i p o tr e b n a sp o ljn a p o litik a , str. 273.
75 Pol Kenedi, U sp o n i p a d v elik ih sila , Podgorica, 2003, str. 320.
76 Vidjeti u: Henri Kisindžer, D ip lo m a tija , Beograd, 2008, str. 187.

43