Page 68 - Saša Marković - Manifest protiv Imperije

Evroaziju kao centralno polje svjetske politike, prikazujući je kao Ve­
liku šahovsku tablu. U šahovskoj partiji koja pobjedniku omogućava
dominaciju u svjetskoj politici, Bžežinski potencijalne američke tak­
mace i partnere dijeli na geostrateške igrače i geopolitičke stožere.
Geostrateški igrači su „one države koje imaju sposobnost da svoju moć
i uticaj sprovedu van svojih granica kako bi promijenili, u stepenu u
kojem pogađa američke interese, postojeće geopolitiko stanje.“119
č
Po Bžežinskom, geostrateški igrači su Francuska, Njemačka,
Rusija, Kina i Indija. Veliku Britaniju, Japan i Indoneziju, i pored nji­
hove nesumnjive važnosti, Bžežinski ne determiniše kao geostrateške
igrače.
Pored geostreteških igrača Bžežinski definiše i geopolitičke
i

z
stožere, čiji značaj ne izvodi iz njihove moći, već njihovog osje­
tljivog položaja. On smatra da ranjivo stanje „geopolitičkih stožera
može uticati na ponašanje geostrateških igrača“. Bžežinski ih određuje
i po „specifičnom geografskom položaju, ih pak po značaju da
o
omogućavaju ih sprečavaju pojedine igrače da dođu dvitalnih

resursa, a mogu se odrediti i ukoliko djeluju kao odbrambeni štit za
vitalnu državu ih čitavi region.“120
Geopolitički stožeri su Ukrajina, Azarbejdžan, Južna Koreja,
Turska i Iran. Jasno je da vispreni Bžežinski postavlja granice kojima
će limitirati moć Rusije i Kine. Ah on ne krije svou nervozu zbog
j
toga što Rusija ne želi priznati svoj poraz, kao što je to učinila Nje­

mačka poslije II svjetskog rata, i konačno prihvatipoziciju SAD-a kao
neospornog lidera. Naravno, Bžežinski i Kisindžer odbijaju mogućnost
da Amerika vodi imperijalnu politiku. Za njih je to američka zuzetnost
i
u kojoj dominira etika i borba za slobodu i demokratiju.

„Glavni zadatak Amerike u okviru trećeg pokušaja u ovom
veku da stvori novi svetski poredak, biće uspostavlanje ravnoteže
j

119 Zbignjev Bžežinski, V elika ša h o v s k a ta b la , str. 42.
120 Isto.

67