Page 105 - Željko Krstić - TITO - PARTIJA - KORUPCIJA

Ţeljko LJ. Krstić SVITAC

Mapiranje jugoslovenstva

Ţivot sam, doslovce, provela izmeĊu Zagreba i Beograda, ţivjeći
uporedo u dva grada. Mi smo uvijek bili transrepublikanci,
transnacionalci, tada se to zvalo biti Jugoslavenkom. Danas, i već neko
vrijeme, oduzeli su nam taj kvalifikativ, kompromitirali ga, kao što su
kompromitirali imena nacija… O gubitku domovine govorim bez
patriotskog ţara. Prezirem svaki oblik vezanosti za sluĉajnost svog
etniĉkog roĊenja. Ali, gubitak roditelja,… kao i gubitak domovine,
sliĉni su po tome što nas stavljaju u situaciju radikalne ontološke
nesigurnosti, bez-temeljnosti.3(Rada Iveković, 1991, str. 17)
Iako je antifašizam bio glavni stub institucionalnog/socijalistiĉkg
jugoslovenstva, mesto i znaĉenje antifašizma je formalno sliĉno, ali
suštinski razliĉito od onog što je zauzimalo u Njemaĉkoj Demokratskoj
Republici (DDR) ili u Sovjetskom Savezu. U jugoslovenskom
kontekstu, antifašizam je shvaćen kao dvostruka pobeda nad spoljnim
(njemaĉkim) iunutarnjim (domaćim) fašizmom, utjelovljenog pre svega
u ustaškom i ĉetniĉkom pokretu. U nedostatku elementa sovjetske
okupacije, ali sa naglašenim aspektom graĊanskog rata, jugoslovenski
antifašizam bi se mogao nazvati autohtoni antifašizam.
MeĊutim, raison d'etre Jugoslavije revolvirao je oko mnoţine
drţavnih identiteta i više autopercepcija, od kojih su svi imali gotovo
jednaku vaţnost i institucionalnu zaštitu: etnonacionalni, nadnacionalni,
socijalistiĉki, antifašistiĉki, federalni, nesvrstani, anti-staljinistiĉki,
prozapadni.
Nakon završetka Drugog svetskog rata socijalistiĉka Jugoslavija je
organizirana na principima 'etno-teritorijalne federacije' ukljuĉujući
‗nove grupe drţavljana‘ poput Makedonaca, bosanskih Muslimana i
Albanaca. Kada su u proljeće 1967, u okviru istraţivanja javnog
mišljenja ispitanici upitani: ‗U principu, dali biste rekli da ste veoma
zadovoljni, uglavnom zadovoljni ili nezadovoljni izgledima vase
porodice za budućnost?‘, 77% ili više u svakoj republici i pokrajini,
osim Slovenije (gde je procent bio 61%) odgovorilo da su "zadovoljni"
105