Page 107 - Željko Krstić - TITO - PARTIJA - KORUPCIJA

Ţeljko LJ. Krstić SVITAC

Studija iz 1971. godine o politiĉkoj integraciji u Jugoslaviji obezbedila
je vredne uvide u ono što je te godine predstavljalo novu kategoriju na
popisu stanovništva Jugoslavije: kategorija Jugoslovena. Autor tvrdi da
"ti pojedinci mogu predstavljati novi element u jugoslovenskom
društvu". U studiji je zakljuĉeno da je 81% ove populacije završilo
barem srednju školu, 85% su bili ispod 45 godina starosti, 88% su bili
ateisti, a 70% komunisti. Dakle, navedeni su obrasci kojima će se baviti
i kasnija istraţivanja: naime, da oni koji odabiru nad-etniĉkupripadnost
su uglavnom mešovitog porekla ("odbrambeno jugoslovenstvo"),
urbanog porekla, obrazovani, mladi ("demografsko jugoslovenstvo"),
mobilni društveni slojevi. Osim toga, jugoslovenska sociologija je
takoĊe uzela u obzir i kategoriju "jugoslovenstva" kao preferirana
nacionalna identifikacija (―jugoslovenska preferencija‖ nasuprot
―jugoslovenskog izjašnjavanja‖), odnosno tzv. ―latentno
jugoslovenstvo‖.
"Nagli porast nad-nacionalnog osećanja" koji je postao naroĉito vidljiv
nakon popisa 1981 godine, u skladu je s onim što Ana Dević naziva
―jugo-kosmopolitski kulturni habitus‖.
U posljednjem pravilno provedenom jugoslovenskom saveznom popisu
stanovništva iz 1981, 1,215,000 ljudi izjasnili su se kao Jugosloveni u
nacionalnom smislu - 4,5 puta više nego u 1971 god. Ako to uporedimo
sa brojem drugih naroda i narodnosti, broj deklariranihJugoslavena bio
je veći od Crnogoraca, gotovo isti kao Makedonaca, a samo 2% niţi od
broja Slovenaca i Albanaca. Pitanja poput: "Ko su ovi ljudi?", bila su
logiĉna. Kao što je bilo reĉeno, treba uzeti u obzir spoljne okolnosti u
vreme popisa (kosovska kriza i strahovanja da bi se zemlja mogla
raspasti), kao i fenomen mešovitih brakova – odnosno "prirodni proces
amalgamacije."
Iako je ovaj osećaj nad-etniĉke pripadnosti bio koncipiran,
internalizovan, prenošen i propagiran na mnogo razliĉitih naĉina, u biti
predstavljao je dodatni sloj identiteta, kao i dodatnu sferu interakcije i
konvergencije. Od toga da bude ĉisto politiĉki, "jugoslovenski" identitet
je postepeno postao kulturni i nacionalni, uprkos ĉesto nejasnoj
107