Page 269 - Pyotr Ouspenskii - Tertium Organum
P. 269
Uobičajeni moral a priori dijeli emocije na čiste i
nečiste prema vanjskim značajkama, baš kao što je Noa
podijelio životinje u svojoj arki. Pritom su sve »putene
želje« prognane u kategoriju nečistih. Što se toga tiče,
već sam ukazao na misao N. V. Rozanova da u asketiz-
mu ideja prljavštine ide uz spolno izopačenje. Zapravo,
»putene želje« čiste su kao što je sve u prirodi čisto.
Usprkos tomu, emocije zaista mogu biti čiste i nečiste.
Mi vrlo dobro osjećamo da u toj podjeli ima istine. Gdje
je ona? Što ona znači?
Ključ za taj problem može dati samo ispitivanje emocija
s gledišta spoznaje.
Nečista emocija je isto što i prljavo staklo, prljava voda
ili nečisti zvuk, to jest, emocija koja nije čista, već ima
primjese, tanki sloj ili odjek drugih emocija: nečista -
mješovita.Nečista emocija daje nejasnu, ne čistu
spoznaju, baš kao što prljavo staklo daje mutnu sliku.
Čista emocija daje jasnu, čistu sliku spoznaje koju
smjera prenijeti.
To je jedino moguće rješenje problema. Put do tog
rješenja najviše ometa uobičajena moralistička podjela
emocija na »moralne« i »nemoralne«.
No, uznastojimo li osloboditi se na čas uobičajenih
moralnih okvira, shvatit ćemo da je stvar mnogo
jednostavnija, da nema po prirodi čistih i nečistih
emocija, da svaka emocija može biti čista ili nečista,
ovisno o tome ima li u njoj ili nema primjesa drugih
emocija.
Moguća je čista putenost, putenost »Pjesme nad
pjesmama«, koja prelazi u osjećanje kozmičkog života i
daje mogućnost da čujemo otkucavanje bila Prirode, no
moguća je i nečista putenost, - nešto samo po sebi
sramotno ili besramno, neukusno, nisko i ružno;