Page 287 - Albert Pike - Moral i Dogma
P. 287
otkrivano i čiji je smisao na više načina bio podjednako pristupačan za Pagane, kao i za Hrišćane. S
druge strane, postojeća predanja ili sveti recitali u hramu, davali su samo minimalna objašnjenja
učesnicima kojima je ostavljeno da, kao u školi prirode, izvuku sopstvene zaključke.
Metod indirektne sugestije, kroz alegoriju ili simbol, daleko je uspešniji instrument za prenos instrukcija
od običnog didaktičkog jezika; jer, svi smo mi, po navici, ravnodušni prema onome što se dobija bez
7
napora: Iniciranihje malo, iako mnogi nose njihov Thyrsus .1, bilo je nemoguće davati pouke prilagođene
za svaki stepen svesti i sposobnosti, osim kada su one bile uobličene s primerima iz Prirode, ili su u
većoj meri predstavljale samu Prirodu, primenom njenog univerzalnog simboliz-ma umesto tehnikalija
jezika koje pozivaju na beskrajna istraživanja, i koje, ipak, nagrađuju skro-mnog istraživača i otkrivaju
tajne svakome, u skladu s njegovim prethodnim saznanjima i moćima da ih shvati.
Čak i da je bilo nedostataka u nekoj od zvaničnih ili službenih izjava o tim važnim istinama (koje su i u
kultivisanom dobu često smatrane nepodobnim, osim pod velom alegorija i koje, u većoj meri, gube svoje
dostojanstvo i vrednost, jer se primaju mehanički, kao dogme , predstave u Misterijama su, svakako,
8
sadržale sugestije pa čak i pouke koje su, po mišljenju kompetentnih svedoka i mnogih drugih,
prilagođene da uzdignu ličnost gledalaca, omoguče im da naslute svrhu postojanja, kao i načine
poboljšanja, da bi živeli bolje i umrli srećniji.
Za razliku od religija iz knjiga ili vera, te mistične prestave i priredbe nisu bile čitanje pouka već
otvaranje problema, bez uvođenja izuzetaka u istraživanju, bez neprijateljstva prema filosofiji; naprotiv,
filosofija je bila veliki Mistagog ili Najviši Tumač simbolizma, mada su tumačenja Grčkih filosofa starih
mitova i simbola, u brojnim slučajevima, bila loše utemeljena, dok su kod drugih bila ispravna.
Nije bilo boljih načina da se pokrene uspavani intelekt, od tih impresivnih predstava koje su se mu
upućivale kroz maštu i koje su ga, umesto da ih odbaci kao rutinu propisane vere, pozivale da istraži,
uporedi i prosudi. Zamena simbola sa dogmom je isto tako opasna po lepotu izraza, kao što je zamena
vere sa dogmom opasna za istinu i blagotvornost misli.
Prva filosofija se često vraćala na prirodne načine učenja; i za Sokrata se kaže da je izbegavao dogme,
nastojeći radije, poput Misterija, da probudi i razvije umove njegovih slušalaca idejama koje su već
imali, a ne da ih ispunjava gotovim, već pripremljenim mišljenjima.
Masonerija i dalje sledi drevne načine učenja. Njeni simboli su instrukcije koje ona daje; i pou-ke su,
često, samo parcijalni i delimični napori da se protumače ti simboli. Onaj koji želi da postane jedan
celovit Mason, ne sme da bude zadovoljan samo time da čuje ili razume pouke, već mora, uz pomoć njih
ili kada su namenjene posebno njemu - da studira, tumači i razvija simbole za sebe.
Najranije spekulacije su se trudile da prikažu daleko više nego što su mogle jasno da prenesu; i nejasni
utisci uma, stvoreni u misterioznim analogijama fenomena, njemu su bili najprihvatljiviji najsnažniji
prilazi. Misterije, kao i simboli Masonerije, bile su samo prikazivanje velike sličnosti s Prirodom; kao i
one koje nisu otkrivale nove tajne onima koji su bili, ili nisu bili, pripremljeni ili sposobni da tumače
njihov smisao.
Svuda u drevnim Misterijama, u celokupnom simbolizmu i ceremonijama Hijerofanta, posto-jala je jedna