Page 8 - Bojan Jovanović - Humanizam i Transhumanizam

Bojan Jovanović
Hoćemo li da to shvatimo i saopštimo, moraćemo najprije
shvatiti i saopštiti da izvan proklamacija i u njegovoj
konkretnosti, transhumanizam podrazumijeva na prvome mjestu
sve ono što podrazumijeva jedna ozloglašena riječ – eugenika. I
ne samo sve ono, već i dosta toga novoga i nepoznatoga, budući
da recentne tehnologije i izumi omogućavaju ne samo
dramatične proboje u oblastima komunikacija ili saobraćaja,
nego i isto tako u oblasti eugenike. Da li recentne tehnike i
tehnologije omogućavaju eksterminaciju ne samo čovjeka-u-
ideji, no i čovjeka-u-istoriji, čak bez upotrebe izuma kao što je
H-bomba?
Veza između transhumanizma i eugenike je sasvim
pokazljiva. Recimo, stvarno treba znati da su neki od vodećih
transhumanista u isto vrijeme i neki od vodećih i
prononsiranih eugeničara. „Važno je notirati da su ‘proroci’
transhumanizma zastupali eugeniku kao stazu za poboljšanje
ljudskog stanja“... 8 Na prvome mjestu tu mislimo na
Džulijana Hakslija. On je eugeničar od glave do pete, iako je
to ublažavano oznakama kao što je „reformska eugenika“,
kako bi se pokušalo napraviti raskidanje sa starom eugenikom
galtonovskog tipa i naravno još više sa nacizmom.
Poznavaoci i proučavaoci ukazuju na „njegovu vatrenu
podršku pokretu eugeničara, dugo nakon što je eugenika bila
diskreditovana. Tokom 1930-ih i 1940-ih, pisao je mnogo na
teme o eugenici, a od 1959. do 1964. g. služio je kao
predsjednik Društva eugeničara „(...) Haksli je bio glasni
proponent eugenike“. 9
Ovaj dio razmatranja nas dovodi do drugih bazičnih pitanja i
zapitanosti o sadašnjosti i budućnosti transhumanizovanoj

8 „Science and the betterment of humanity: Three British prophets of tran-
shumanism“, p. 55.
9 Ibid, pp. 61, 66.

54 MATICA, br. 74, ljeto 2018. www. maticacrnogorska.me