Page 27 - Nil Nidli - Zakoni zdravlja i izlečenja

26 ZAKONI ZDRAVLJA I IZLEČENJA
samo zasićenih masnih kiselina. To ukazuje da Meso sa roštilja je još opasnije
postoje i drugi faktori u crvenom mesu koji još Moćan kancerogen vezan za meso, zvan
više povećavaju rizik od raka debelog creva. benzopiren, povezan je sa kuvanjem.
Ti nalazi harvardskog istraživanja zdravlja Benzopiren je jedna od 4.000 hemikalija prona-
medicinskih sestara nisu jedini. Evropsko đenih u duvanskom dimu. U istraživanjima na
istraživanje iz 1990. godine je pronašlo slične glodarima, kao i na ljudskim ćelijama u kulturi,
odnose. Kada su se žene koje su češće jele benzopiren ispoljava kancerogenu aktivnost
meso uporedile sa onima koje su meso jele koja pogađa mnoga tkiva, kao što su jetra,
retko ili nikada, one su imale skoro dvostruko stomak, debelo crevo, crevo, jednjak, pluća i
veći rizik od raka debelog creva. 102 Australijsko dojka. 108 Meso sa roštilja proizvodi tu supstan-
istraživanje je otkrilo povezanost između cu u velikim količinama na površini mesa, kao
velikog niza raznovrsnih životinjskih proizvoda i što je prikazano na slici 6. 109
raka debelog creva kod žena. 103,104 Među nave-
denim namirnicama su istaknuti crveno meso i Slika 6. Opasni kancerogen u mesu
jetra, kao i morski plodovi i mlečni proizvodi. sa roštilja
Međutim, u ovom istraživanju, najgora grupa
namirnica bila su jaja, pri čemu su najveći Benzopiren u 1 kg Benzopiren u dimu
potrošači imali šest puta veći rizik od raka debe- šnicle sa roštilja }={ od 600 cigareta
log creva. Ovo australijsko istraživanje još više
naglašava zaključak da, u vezi sa ishranom
mesom i rakom debelog creva, crveno meso Oko 1 kg šnicle proizvodi količinu ben-
definitivno povećava rizik; piletina i riba su zopirena na površini mesa jednaku količini
povezani sa manjim rizikom, ali u stvari nisu pronađenoj u 600 cigareta. Prema tome,
zaštitni. Prema tome, trenutna istraživanja nepušači mogu da budu izloženi velikoj dozi
jasno ukazuju da treba ostaviti sve vrste moćnih kancerogena iz cigareta jednostavno
crvenog mesa, a ne postoji značajan razlog da jedući meso sa roštilja. Štaviše, uopšteno, što
se uzima više ribe ili piletine. je veći sadržaj masti u mesu, veća će biti kon-
Do sada spomenuta istraživanja raka debe- centracija benzopirena u proizvodima sa rošti-
log creva vršena su na ženama. Istraživanja na lja. 110
muškarcima su takođe povezala uzimanje mesa
sa rakom debelog creva. 105,106 Na primer, ista Previše gvožđa u mesu?
istraživačka grupa je koristila sličnu metodologi-
ju za istraživanje slučajeva raka debelog creva Jedno od iznenađujućih otkrića u savre-
u svom istraživanju na muškim zdravstvenim menoj ishrani jeste sve veća zabrinutost oko
radnicima. 107 Otkrili su neke zapanjujuće velikih količina gvožđa u mesu. Lako dostupan i
odnose sa ishranom analizirajući sve nove obilan izvor gvožđa se ranije smatrao za jednu
slučajeve raka debelog creva među približno od koristi mesa. Međutim, problemi sa gvožđem
50.000 muškaraca u istraživanju. Oni koji su jeli u našoj ishrani sada stavljaju skladište gvožđa
crveno meso kao glavni obrok pet ili više puta u mesu na svoje pravo svetlo – kao još jednu
sedmično imali su 3,5 puta povećan rizik od od štetnosti mesa, a ne koristi. Veći broj istraži-
raka debelog creva u poređenju sa onima koji vanja ukazuje da porast u skladištenju gvožđa
su izbegavali takvu vrstu hrane (jedući je manje u telu ili poremećaji u korišćenju gvožđa
od jednom mesečno). Zanimljivo je da se, povećavaju rizik od raka debelog creva. 111 Novi
uprkos ovim snažnim odnosima, nisu pojavile rad na UCLA ukazuje da je rizik od polipa debe-
nikakve zavisnosti sa količinom uzetih zasićenih log creva, a time i raka debelog creva, povećan
masnih kiselina. Ovo dalje ojačava verovatnoću bilo previše malim bilo previše visokim nivoima
da drugi faktori pored masti doprinose tome da gvožđa. 112 Dokazi poput ovih još više potvrđu-
je meso visokorizična hrana. To znači da pojef- ju potrebu za prelazak na biljnu ishranu. Biljna
tinjenje tehnika odgoja životinja i prakse ukrš- hrana obezbeđuje gvožđe u količinama koje su
tanja, kako bi se proizvela manje masna stoka uglavnom odgovarajuće – ali ne preobilne.
sa manje zasićenih masnih kiselina, neće uma- Članak iz 1996. godine sažima neke od proble-
njiti većinu najštetnijih aspekata tih životinjskih ma sa prevelikim količinama gvožđa u vezi sa
proizvoda. rizikom od raka: 113
1. Favorizuje formiranje jedinjenja zvanih
hidroksilni radikali koji imaju potencijal da
oštećuju DNK.