Page 15 - Predrag Matvejević - Mediteranski Brevijar
P. 15

ji a  aslutili su pojedi i pjes i i,  aj iše po jeda  ili d a u  a aštaju. Te  eze  e
                podsjećaju  a sta a pis e a ili alfa ete Medite a a, iščezle zajed o s  jiho i

                jezicima.
                        Mediteranci manje govore o valo i a  ego o  jet o i a,  ožda zato što
                o i poto ji  iše utječu  a  aspolože je, pa i  a sa  go o . O ale posuđuju  azi e

                 jet o a  jed e  d ugi a,   e  k z ajući  da  i   p o ije e  i e  ili  s je ,  potičući,
                po ekad  a je  o,  espo azu e. Po to  se  ože zaključiti koja je st a a  iše
                 ladala  o e  i up a ljala   odo lje . Kop o takođe   ije ja po ijeklo ili s isao
                naziva, ponegdje iz pukog neznanja. Na Jadranu se, primjerice, izmjenjuju jugo i
                 u a,   aest al   koji  je  o dje  o ič o   lag  i  puše  s   o a,  dok   a   eki   drugim

                o ala a, p e da je zad žao goto o isto jet o i e - mistral - dolazi s kopna i,
                kako kaže p o a salska uz eči a, "čupa  aga  u  ep" , zati  le a at i pule at,
                šilok  ili  ši oko,   u i ,   az e    ste   e e e  i   e e i a,  ga  i   i  ga  i ada,  le ić  i

                le ićada, t a u ta a,  u a a   azličita od  u aske, iako joj je i e slič o  te još
                mnogo drugih vjetrova, pokrajinskih ili mjesnih. Podjele koje nude meteorolozi
                jed osta  e  su,  ali  p aktič e.  Pjes išt o  pak  p ipisuje   jet u  oso i e   uške  i
                že ske,  e otske,   oža ske,  de o ske  i    agolaste,  po ođaj e  i  sa  t e,
                ud a ačke, ja os e, u il e, glaz e e, o e od kojih  oli gla a i o e koje ži ot či e
                ljepši , o e što  adah juju ili pak što pa odi aju  aše  apo e i tlap je  u to se,
                 ažalost, uplela poetika  ižih  odo a . Nekoć se u s akoj epopeji  o ala dići oluja

                 a  o u:  jet o i su  ili  oža st a Medite a a.
                        Njiho  je utje aj  a  alo e do ekle p e ije je . To je  ajočitije o da kad se
                gi a takoz a o    t o   o e,  ez  idlji a pok etača ili  uz oka,  eklo   i  se sa o
                svojo  silo  ili t o ošću:  ato i što dolaze od ekud i  ekud idu,  ez  au a i
                 aka e,  oko ča ajući   ešto  što  se   eć  dogodilo.  Ti  su  p izo i  o ič o  loše
                p edsta lje i u lite atu i. Neki se  jet o i  ije jaju pe jući se s  o a uz kop o ili

                pak  spuštajući  s  kop a  na  more,  drugi  ostaju  nepromijenjeni.  Prilike  u  kojima
                uzaja  i   ad   jet a,   alo a  i  kiše  utječe   a   oju   o a   isu   ijetke:  jugo   a

                Jad a u  uči i   o e  zele kasti   i  po alo  za aglje i ,  a   u a   od iji   i
                p o id iji .  Jači   jet o i  sa  sje e  e  st a e  otk iju   u  d o  i   a   eki   ači
                p eo  aze  aš sta  p e a du i i:  o e posta e  a  o se i sa o , i,  oglo  i se
                 eći   e  i ajući  p e iše uspo ed e, golo. Slika i su slikali  tak a sta ja:  ekoliko

                sta ih  talija skih  i  špa jolskih   ajsto a,  A api  koji  su  u osili   oje  marine  na
                zido e  ošeja uz stilizi a e ku a ske  aputke, u laža ajući i  st ogost. Tak i se

                p elje i  p epoz aju   a  f ag e ti a  f esaka  i  iko a  g čkih,   u u jskih  i
                sla e skih  ži opisa a  koji  su  sa o ali  ili   djeli  uz  o ale.  Na  da e  kad  je   o e
                osobito pro id o, a  jego a du i a  aj iše ot o e a, ukazuju se o  isi  eo ič ih
                predmeta,  olupina,  zdanja:  lako  je  povjerovati  da  otkrivamo  galiju  potonulu  s
   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20