Page 109 - Predrag Matvejević - Mediteranski Brevijar
P. 109
Homerom i njegovom taksinomijom u "Odiseji" (Euro, Noto, Zefir, Borej, V,
295- . Za jet o e a Jad a u sta o i i su često posuđi ali tuđa i e a: u a
od g čkog p eko lati skog i o a skih jezika puše sa sje e a, le a at tal.
levante) dolazi s istoka, pulenat (tal. ponente) sa zapada; jugo vjerojatno nije
posuđe i a: želja za juž i k aje i a ukala je Sta e Sla e e a seo u; šilok ili
ši oko tal. s i o o ući je jeta u juž oj E opi i sje e oj Af i i iječ dolazi od
a apskog sha k, što ije e až o za eke kiše i jiho u oju ; u i je ala u a,
u a a tih jet ić, a u aska agla i hlad a; e e i je de i uti od e e a od
tal. neve - snijeg, koji ponekad zalep ša po edite a ski o ala a : iz e ad a
oluja ili epogoda, koju pučka eti ologija po ezuje s e je o ili e je ošću;
garbin i garbinada pusu s jugo-zapada i znaju biti neugodni (na arapskom garbi
z ači zapad i ; le ić i le ićada jugozapad i su, ali ne u svakom kraju (naziv dolazi
od i e a Li ije, tal. li e io, sa do ekle isk i lje o p edodž o o položaju te
ze lje, što ije eo ič o a Medite a u ; t a u ta a tal. t a o ta a puše s
kop a, p eko go a: to je u ekoliko os eta zago e zsl o o što Mediteranci misle i
govore o njoj.
Lite ati i t e ali po esti aču a, iše egoli li g isti, o g ada ija a poput:
le a tić i le a ti a ji le a at , le a tu eći , le a ta u lo eliki zajed o
s le a ta o ili le a ća o koje se izgo a aju s p ezi o : postoji takođe
le e to a i li a te i a, koji a je teško od editi s isao. Goto o s aki jeta i a
s oje i ači e. M ogo oj i de i uti i - levantin, burin, neverin, garbin i drugi -
odaju sta o itu želju da se u laže p i od e epogode. Po A istotelo oj
"Meteo ologiji" oluje astaju "o da kad s ed jed ih jet o a zapušu d ugi" II, .
Postoje sta o ite a alogije iz eđu oluja i epopeja: "Nasil a je oda jed a od
p ih she a u i e zal e s dž e.
Zato nema epopeje bez scene oluje" (Gaston Bachelard, "L'eau et les
e es", st . , Pa iz . Nasilje jet a i o a često se ud užuju.
U Ho e o u je djelu i iz o ijeka o koji a go o i u B e ija u, kao što je
Tita esij čije se ode isu željele iješati s d ugi oda a:
..."Ne ješa se o sa s e i pe ejsklm valma,
Već o ad pe ejsko teče odo kako o ulje,
Je o iz ode Stiske, iz zaklet e iz i e st aš e." (IllJ., II, 752- , Ma etiće
p ije od U Plato o u je "Fedo u" asp a a o " ep esuš i ijeka a eiz je e
eliči e, s ućo i stude o vodom" (II, 60), koju sam spominjao. Na
o a tič u plato sku hid og afiju A istotel je eagi ao u "Meteo ologiji" II,
svojim realizmom.
Homer je postavio mnoga druga pitanja na koja se ovdje nadovezujemo:
či e gale dodi uje o sku po ši u, p si a, oži a a ili k ilo ? U "Odiseji" ta